Circulair bouwen centraal in uniek project ‘De Bleeken’ in Retie

Dit unieke ecologische project is tot stand gekomen dankzij een succesvolle samenwerking tussen producent en uitvoerder WOODinc, ontwerper Architects In Motion en wetenschappelijke ondersteuning van de UHasselt. Samen bouwden ze in Retie vijf circulaire drieslaapkamerwoningen in houtbouw, met CircuWallPanels en EQUITONE [natura] gevelpanelen.

Circulair bouwen centraal in uniek project ‘De Bleeken’ in Retie

Vijf ecologische en circulaire woningen

De opdrachtgever van dit project is Eric Van de Heyning, oprichter van WOODinc, een bedrijf dat gespecialiseerd is in houtbouw en gekend staat om zijn duurzame innovatieprojecten en -materialen. Het perceel waar Eric Van de Heyning ook zelf op woont, heeft hij aan de straatkant in vijf delen laten verkavelen om er vervolgens vijf ecologische en circulaire woningen op te bouwen. Voor de opdrachtgever was het een win-winsituatie. Enerzijds heeft hij zijn grond deels kunnen verkavelen, anderzijds doet het project dienst als showmodel voor de unieke manier van bouwen van zijn bedrijf WOODinc.

Circulair bouwen centraal in uniek project ‘De Bleeken’ in Retie

Uniek Full WOOD systeem gebruikt

Voor dit project wordt het Full WOOD bouwmethode gebruikt dat WOODinc samen met de Universiteit van Hasselt verder doorontwikkelde tot een werkelijk circulair bouwsysteem. Het systeem bestaat uit dragende gelijmde-gelamelleerde houten palen en balken die met carbonstalen verbindingsmiddelen samengesteld worden tot een bijzonder stevig houtbouwsysteem. Dankzij deze ingenieuze meccanotechniek kunnen de meest complexe structuren zonder traditionele constructiemiddelen zoals schroeven, spijkers, mortel, beton… eenvoudig gemonteerd én gedemonteerd worden. De structuur wordt afgewerkt met geprefabriceerde gevelelementen: CircuWallPanels. Die vervangen de traditionele wandopbouw en voldoen aan alle thermische, luchtdichtings- en dampopen eisen. Het volledige pakket van binnenkantafwerking tot isolatie, luchtspouwen en waterkering zit in die circulaire panelen. Het gepatenteerd Full WOOD systeem legt de focus op circulariteit en bio-based bouwen. Het is als het ware een 'Light CLT (Cross Laminated Timber) constructie’: minder grondstoffen, minder impact op het milieu en goedkoper.

Circulair bouwen centraal in uniek project ‘De Bleeken’ in Retie

Structuur WOODinc als basis voor ontwerp AIM

Om het project mee te realiseren, schakelde opdrachtgever Eric Van de Heyning architect Bart Janssens van Architects In Motion (AIM) in. “Voor het ontwerp zijn we gestart met het gabarit van de houtstructuur van WOODinc”, vertelt architect Bart Janssens. “Daarvoor hebben we een verkavelingsvergunning gekregen die als basis diende om op verder te bouwen. Op het bouwperceel van de verkaveling hebben we vervolgens het grid van 1,25 m x 1,25 m uitgezet. De bouwzone zelf was niet zo groot. We hebben de verdieping dus optimaal benut en alles van tuinhuizen, carports et cetera geïntegreerd in de bouwzone.”

Circulair bouwen centraal in uniek project ‘De Bleeken’ in Retie

Zo ecologisch en circulair mogelijk ontwerpen

Voor heel de gevel-, dak- en vloeropbouw zijn er uitsluitend ecologische materialen gebruikt. Circulariteit speelt dan ook in heel het project een grote rol. Alle vijf de woningen zijn zo circulair mogelijk ontworpen. Dat wil zeggen dat in principe alles boven de gestorte betonfundering gedemonteerd en herwerkt kan worden. “Het technisch toepassen van al die ecologische materialen vormde wel een uitdaging”, aldus Bart Janssens. “Deze manier van bouwen is volledig nieuw. Er zijn dan ook een heel aantal details uitgetekend. Als architectenbureau hebben we info gekregen van zowel WOODinc als van de UHasselt. Die info hebben wij dan verwerkt in bouwkundige details over aansluitingen met buitenschrijnwerk, gevelbekleding, dak…” “Je ervaart zowel langs de binnen- als de buitenkant dat hier een uniek systeem gebruikt is. Het is niet standaard ingepakt met een gevelsteen, zodat je niet meer ziet hoe het is opgebouwd. Aan de carports zie je bijvoorbeeld de houten structuur nog duidelijk zitten. We hebben ook bewust gekozen om dat niet te schilderen. Het hout springt doorheen de woning in het oog en zo wilden we langs binnen én langs buiten een warm gevoel oproepen.”

Circulair bouwen centraal in uniek project ‘De Bleeken’ in Retie

EQUITONE past perfect in circulair verhaal

Voor de woningen worden drie hoofdmaterialen gebruikt: het h20tskelet met de palen- en balkenstructuur, de CircuWallPanels en de EQUITONE gevelpanelen. “We waren er snel uit dat we voor de gevels van de vijf woningen met lichte panelen gingen werken. De keuze voor EQUITONE was dan ook voor de hand liggend. De gevelpanelen zijn een handig en duurzaam materiaal, wat mede dankzij de geschroefde toepassing volledig in dit circulaire concept past”, legt Bart Janssens uit.

“Elk huis heeft nu een mix van gebrande houten latten en grijze EQUITONE [natura] gevelpanelen. De vijf woningen zijn verdeeld in drie units, die elk een verschillend spel in gevelmaterialen hebben. Dezelfde materialen komen overal terug, maar de toepassing is steeds net iets anders. Bij de ene woning is de carport bijvoorbeeld volledig in houtenlatwerk, bij de andere zijn dan weer enkel de palen in hout en komen erboven nog grijze EQUITONE panelen. We zijn specifiek voor de grijze EQUITONE [natura] panelen gegaan in combinatie met de donkere houtkleur om een mooi contrast tussen beide materialen te creëren. We wilden een natuurlijke, betonachtige look en daar sloot deze variant van de EQUITONE panelen het best bij aan.”

Circulair bouwen centraal in uniek project ‘De Bleeken’ in Retie

Nauwe samenwerking is succesfactor van dit project

“Wij werken voor diverse projecten geregeld met materialen van EQUITONE. De technische service die je als architect krijgt van het bedrijf is fantastisch. Je vindt veel informatie over aansluitingen, detailleringen en technische fiches. Mocht je nog extra info nodig hebben, kan je ook altijd bij iemand van het team terecht, want ze zijn steeds erg behulpzaam. Ook voor dit project specifiek mochten we rekenen op uitstekende assistentie. Ze hebben een nieuwe technische fiche gemaakt voor de bevestiging van de materialen aan het latwerk, omdat we hier toch wel met een unieke situatie zitten. De samenwerking tussen de verschillende actoren in dit verhaal is ook echt de sleutel tot succes geweest. Het is dankzij de regelmatige terugkoppeling van en naar de verschillende spelers dat we een esthetisch, technisch, bouwfysisch en commercieel geslaagd resultaat hebben”, besluit Bart Janssens.