Vezelcementplaat scoort goed op vlak van dynamisch bouwen

Een geventileerde (voorzet)gevel bestaande uit harde isolatie en gevelbekleding van vezelcementplaat scoort goed als dynamische gevelrenovatietechniek. Dat is één van de conclusies van de masterproef van Lisa Van Gulck over dynamisch bouwen en meer bepaald de milieu-impact van dynamische gevelrenovatiestrategieën.

Vezelcementplaat scoort goed op vlak van dynamisch bouwen

Wat is dynamisch bouwen?

In haar masterproef onderzocht Lisa welke gevelrenovatiestrategieën beantwoorden aan de criteria van ‘dynamisch bouwen’. Maar wat is dynamisch bouwen precies? “Door de snel veranderende verwachtingen en vereisten ̶ bijvoorbeeld op het vlak van energie ̶ worden veel gebouwen vroegtijdig neergehaald en hebben ze een relatief korte levensduur. Dynamisch bouwen betekent dat we gebouwen en hun componenten zodanig ontwerpen dat ze makkelijk kunnen mee-evolueren met de veranderende behoeften. Doordat ze ‘dynamisch’ zijn, wordt hun nuttige levensduur verlengd. Dynamisch bouwen kadert in het circulair bouwen.”

Passen we het ‘dynamisch bouwen’-principe toe op gevels, dan betekent dit dat de verschillende gevelcomponenten makkelijk gedemonteerd en hergebruikt moeten kunnen worden in hetzelfde project of in een ander project. Op het einde van hun levensduur moeten de componenten ook uit elkaar gehaald kunnen worden zonder elkaar te vervuilen, zodat hoogwaardige recyclage mogelijk is.

Vezelcementplaat scoort goed op vlak van dynamisch bouwen

Omkeerbare verbindingen

In haar vergelijkend onderzoek van gevelrenovatiestrategieën hield Lisa onder meer rekening met het al dan niet aanwezig zijn van omkeerbare verbindingen enerzijds en onafhankelijke lagen anderzijds. “Een gevelmateriaal dat je kan schroeven in plaats van lijmen is dynamischer. Het ontbreken van permanente verbindingen maximaliseert immers de mogelijkheid tot hergebruik van het materiaal en de componenten. Vervanging en herstelling zijn mogelijk zonder schade aan andere elementen aan te brengen. Naarmate het bevestigingsmiddel autonomer is, zullen de elementen gemakkelijker van elkaar te scheiden zijn. Zo zijn schroeven en bouten te verkiezen boven nagels.”

Vezelcementplaat scoort goed op vlak van dynamisch bouwen

Onafhankelijke lagen

Door een gevel op te trekken in onafhankelijke lagen kan men bepaalde onderdelen onderhouden en vervangen zonder de prestaties van de andere delen aan te tasten. “Om het met een eenvoudig voorbeeld te schetsen: een materiaal dat geen extra pleister- of verflaag bevat is makkelijker te hergebruiken of te recycleren.”

Harde isolatie

Ook uit het onderzoek blijkt dat voor een geventileerde gevel, een constructie met harde isolatie een lagere milieu-impact heeft dan een constructie met zachte isolatie.. Lisa: “Zachte isolatie heeft een intensievere draagstructuur nodig, wat zorgt voor een hogere materiaal- en dus ook milieu-impact.”

Afwerkingslaag

Qua afwerkingslaag vergeleek Lisa hout, vezelcementplaat en zink. “Hun levensduur is nagenoeg gelijk, maar zink heeft de hoogste milieu-impact omdat het een milieu-intensief materiaal is en een intensievere draagstructuur nodig heeft. Hout komt als winnaar uit de bus, na voortgezet onderzoek met meer geüpdatete methodes in de LCA-software SimaPro. Vezelcementplaat doet het goed als materiaal onder meer omdat het met schroeven bevestigd kan worden en geen onderhoud nodig heeft.”

**Vervolgstudie naar financiële en milieu-impact **

Lisa Van Gulck Master in de ingenieurwetenschappen - architectuur. Momenteel werkt zij als doctoraatsbursaal aan UGent. In haar doctoraatsstudie onderzoekt ze de financiële en milieu-impact van circulair bouwen. “Ook qua financiële impact blijken gevelcementplaten goed te scoren omdat ze nauwelijks onderhoud vergen.”

Vezelcementplaat scoort goed op vlak van dynamisch bouwen

EQUITONE gebruikt voor de bevestiging van zijn vezelcementplaten ofwel schroeven en rivetten, ofwel systemen met blinde mechanische bevestigingen, meer bepaald het unieke, omkeerbare verbindingssysteem TUF-S van SFS en het Tergo-systeem.