Historia fasad wentylowanych

Choć otaczanie budynku dodatkową „ścianą” wydaje się nowoczesnym rozwiązaniem, wcale tak nie jest. Elewacyjne konstrukcje wentylowane stosowano już kilka wieków temu. To efekt obserwacji zjawisk naturalnych, zachodzących w budynkach z drewnianymi okładzinami na fasadach.

Norwescy budowniczowie obserwowali zachowanie popularnego materiału budowlanego, czyli drewna, na działanie zjawisk atmosferycznych, takich jak deszcz czy śnieg. Wilgoć, która nie ma jak odparować powoduje korozję biologiczną drewna – gnicie, próchnienie, ułatwia też atak szkodnikom. Szczególnie niekorzystne było to w budynkach gospodarczych, w których przechowywano cenne ziarno i paszę dla zwierząt. Zaczęto więc w górnej i dolnej części okładziny drewnianej wycinać otwory umożliwiające odprowadzanie wody i odparowanie wilgoci. Ponieważ technikę tę stosowano najczęściej przy wznoszeniu stodół, została nazwana techniką stodołową z otwartymi spoinami.

Praktyczne wykorzystanie fasad wentylowanych

Pierwszy wysoki budynek, w którym zastosowano fasadę wentylowaną, to 30-piętrowy budynek firmy Alcoa w Pittsburghu, zaprojektowany przez architektów z biura Harrison + Abramovitz i zbudowany w 1952 roku. W konstrukcji użyto wielkie wklęsłe płyty, które doskonale chroniły ściany budynku przed wnikaniem wody. Bo też takie było pierwotnie zadanie ówczesnych fasad wentylowanych, co ma swoje odbicie w nazewnictwie – w krajach anglosaskich ten typ konstrukcji nazywa się okładziną przeciwdeszczową (rainscreen). Dzięki zastosowaniu szczeliny wentylacyjnej pomiędzy płytami a ścianą budynku, jest zapewniona odpowiednia wentylacja, umożliwiająca odparowanie wilgoci, również tej z wnętrza budynku.

Usprawnienia

Technologia okazała się tak obiecująca, że zaczęły nad nią pracę różne ośrodki badawcze. Pod koniec lat 50. korzyści ze stosowania fasad wentylowanych zaczął podkreślać British Research Station. Już kilka lat później Norweski Instytut Badań Budowlanych opublikował pomysł pozwalający zmniejszyć różnicę między ciśnieniem powietrza wewnątrz szczeliny wentylacyjnej, a ciśnieniem powietrza na zewnątrz. Dzięki zastosowaniu tego rozwiązania, konstrukcja ściany okładzinowej stała się mniej wrażliwa na niszczące działanie wiatru.

Technologia zyskała też własne nazewnictwo. W 1963 roku Kanadyjska Krajowa Rada Naukowa wprowadziła terminy związane z budową tego typu fasad: „zasada okładzin przeciwdeszczowych” używana jest wymiennie z „okładziny przeciwdeszczowe otwarte”. W Kanadzie i w Europie prowadzono najwięcej badań nad fasadami wentylowanymi, które do 80. XX wieku zostały dogłębnie zanalizowane.

Materiały wykorzystywane na elewacjach wentylowanych

Jako zewnętrzna okładzinę w tego rodzaju konstrukcji można stosować wiele różnych materiałów, obok włókno-cementu są to na przykład spieki kwarcowe, płyty kompozytowe, HPL, ceramiczne czy też betonowe. Zdecydowanie jednym z najbardziej popularnych rozwiązań jest włókno-cement. Ten materiał stworzony z połączenia naturalnych i neutralnych dla środowiska i zdrowia surowców wyróżnia się m.in. niezwykłą wytrzymałością i trwałością oraz odpornością na ogień (klasyfikacja ogniowa A2-s1, d0), co pozwala na zastosowanie go na praktycznie każdym rodzaju budynku. Płyty włókno-cementowe EQUITONE dostępne są ponadto w szerokiej palecie barw i sześciu unikalnych kolekcjach wyróżniających się wyjątkową powierzchnią, dzięki którym można stworzyć nawet najbardziej kreatywne projekty.